Czym są umiejętności społeczne?
Według definicji Matczak (2007, s. 7) to „złożone umiejętności warunkujące efektywność radzenia sobie w określonego typu sytuacjach społecznych, nabywane przez jednostkę w toku treningu społecznego”. Podążając za tym rozumieniem nie sposób nie zauważyć, że umiejętności społeczne stanowią rdzeń funkcjonowania jednostki w świecie społecznym.
8 obszarów umiejętności społecznych według metodologii Węglarz i Bentkowskiej
W metodologii Węglarz i Bentkowskiej wyróżnia się 8 obszarów umiejętności społecznych. Są to: emocje, normy społeczne, komunikacja, teoria umysłu, samowiedza i samoświadomość, asertywność, radzenie sobie w sytuacjach trudnych oraz współpraca. Autorki w swoich
pracach omawiają rozwój społeczno-emocjonalny dziecka w oparciu o wymienione obszary oraz proponują konkretne metody pracy, umożliwiające wsparcie rozwoju naszych podopiecznych. Dzisiejszy artykuł jest pierwszym z ośmiu, w których po kolei pochylimy się nad każdym z obszarów.
8 obszarów umiejętności społecznych według metodologii Węglarz i Bentkowskiej
W metodologii Węglarz i Bentkowskiej wyróżnia się 8 obszarów umiejętności społecznych. Są to: emocje, normy społeczne, komunikacja, teoria umysłu, samowiedza i samoświadomość, asertywność, radzenie sobie w sytuacjach trudnych oraz współpraca. Autorki w swoich
pracach omawiają rozwój społeczno-emocjonalny dziecka w oparciu o wymienione obszary oraz proponują konkretne metody pracy, umożliwiające wsparcie rozwoju naszych podopiecznych. Dzisiejszy artykuł jest pierwszym z ośmiu, w których po kolei pochylimy się nad każdym z obszarów.
Dlaczego warto pracować nad emocjami podczas zajęć TUS?
Pierwszym obszarem w metodologii Węglarz i Bentkowskiej są
emocje. Rozpoznawanie i rozumienie stanów emocjonalnych własnych oraz innych ludzi wydaje się być niezbędne do codziennego życia. Dzięki zdolności interpretowania ekspresji emocjonalnej jesteśmy w stanie odczytywać komunikaty niewerbalne oraz przyglądać się mowie ciała. Emocje pozwalają także na komunikowanie własnych stanów i związanych z nimi potrzeb.Dzieci dopiero z biegiem czasu uczą się interpretować pobudzenie fizjologiczne (reakcje w ciele, które mają miejsce w określonych stanach) i nadawać im znaczenie, tym samym nazywając odczuwane w danej chwili emocje. Rolą dorosłych jest pomóc dzieciom w nazywaniu uczuć. Dzięki prawidłowej interpretacji własnych emocji dzieci będą w stanie wypracować konstruktywne sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami oraz opanują zdolność adekwatnego reagowania na emocje innych osób.
Emocje. Jak wspierać rozwój w pracy metodą TUS?
Każdy z wyodrębnionych w metodologii Węglarz i Bentkowskiej obszarów można wspierać na wiele sposobów. Pomimo tego, że istnieją gotowe metody pracy należy pamiętać, że każde dziecko jest inne – w związku z tym sposób pracy powinniśmy dostosować do jego indywidualnych potrzeb.Najogólniej mówiąc chcąc pracować z dzieckiem w obszarze emocji powinniśmy zacząć od oswajania tej tematyki. Możemy do tego wykorzystać różnego rodzaju karty pracy czy podpowiedzi wzrokowe (gotowe do nabycia w sklepie
Pomocetus.pl). Pamiętając o znaczeniu obserwacji i modelowania zacznijmy od siebie – wyrażając i komunikując własne emocje uczymy dziecko robienia tego samego. Nazywajmy głośno swoje emocje dając tym samym przykład ich akceptowania.
Przykładowe metody:
- Karty pracy
- Termometr złości
- Bajki i opowiadania
- Praca z obrazkami/zdjęciami
Pamiętajmy także o procesach, które są niezbędne w kształtowaniu nowych umiejętności u dziecka (niezależnie od tego, nad jakimi kompetencjami chcemy z dzieckiem pracować) – tj. obserwacja i naśladowanie, aktywność własna oraz generalizacja.Po więcej wiedzy na temat rozwoju umiejętności społecznych u dzieci i pracy metodą TUS zapraszamy na
szkolenie Trener TUS! ;)Źródła:
- Węglarz J., Bentkowska D. (2020). Trening Umiejętności Społecznych Dzieci i Młodzieży. Przewodnik dla Terapeutów.
- Węglarz J., Bentkowska D. (2021). Czas Relacji, czyli wspieranie rozwoju społeczno-emocjonalnego dziecka.
