Co to jest Trening Umiejętności Społecznych? 4 proste ćwiczenia dla dzieci i młodzieży.

Socjalizacja nie zawsze idzie gładko i właśnie dlatego wsparcie pedagoga czy psychologa jest tak istotne w wychowaniu dzieci i młodzieży. Pomożesz im w rozwijaniu tych kluczowych kompetencji z Treningiem Umiejętności Społecznych (TUS). Przekonaj się, jak go wykonać i jak dzięki niemu pomożesz swoim podopiecznym.

Dlaczego trening społeczny jest ważny?

Ponieważ umiejętności społeczne pomagają w nawiązywaniu przyjaźni i w budowaniu trwałych związków. Ułatwiają funkcjonowanie w szkole, a potem w pracy. I w codziennych, życiowych sytuacjach. Badania1,2 dowodzą także, że prawidłowy rozwój kompetencji społecznych w dzieciństwie, zwiększa możliwości poznawcze. Dzięki temu dziecko ma lepsze wyniki w nauce, a w przyszłości lepiej radzi sobie w życiu zawodowym.

Początkowo dziecko uczy się wzorców zachowań od rodziców. Później także od rówieśników i innych dorosłych, np. opiekunów w przedszkolu. Jako pedagog masz do odegrania bardzo ważną rolę. Relacja z Tobą jest dla dziecka pierwszą ważną więzią z osobą dorosłą spoza rodziny. Ma ona fundamentalny wpływ na to, jak maluch będzie widział samego siebie w społeczeństwie.

Twoja pomoc jest jeszcze istotniejsza dla tych dzieci, którym trudniej nawiązywać relacje. Wesprzesz je poprzez Trening Umiejętności Społecznych, czyli TUS. Skorzystają na nim zwłaszcza dzieci i młodzież, które:
– są „nieśmiałe” lub mało asertywne;
– tablet przedkładają nad zabawę z rówieśnikami;
– mają problem z opanowaniem emocji lub są nadpobudliwe;
– od dorosłych słyszą głównie negatywne komunikaty;
– mają ograniczone kontakty społeczne, gdyż na przykład nie chodziły do przedszkola, nie mają rodzeństwa lub często chorują.

Jak wygląda Trening Umiejętności Społecznych?

Jako psycholog lub pedagog możesz poprowadzić TUS. Masz już solidne podstawy, więc opanowanie zasad treningu nie sprawi Ci problemu. Kompetencje trenera rozwiniesz na przykład na dedykowanym kursie, który kompleksowo przygotuje Cię do prowadzenia zajęć z dziećmi i młodzieżą.

Jak to wygląda w praktyce?

Trening zacznij od postawienia diagnozy, które kompetencje społeczne sprawiają dziecku kłopot i na nie kładź największy nacisk podczas zajęć. W formie zabawy angażuj wszystkich uczestników do działania w grupie. Obserwuj dziecko, jego interakcje z innymi, pytaj o jego samopoczucie i komfort. Do ćwiczeń stosuj pomoce do TUS takie jak: plansze, układanki, komiksy, gry i karty pracy.

Wykonaj z dziećmi na przykład takie ćwiczenia:

Odgrywanie ról

W parach lub grupach dzieci odgrywają scenki i sytuacje społeczne. Mogą one przedstawiać konflikt, np. wszystkie dzieci chcą się bujać, ale na placu zabaw jest tylko jedna huśtawka. Scenki dostosuj do wieku uczestników.

Jakie to uczucie?

Daj dzieciom zdjęcia lub rysunki twarzy, wyrażających różne emocje: radość, smutek, zdziwienie. Poproś, by nazwały te uczucia i porozmawiajcie o tym, co może je wywoływać.

Emocjonalne kalambury

Dzieci w dowolny, niewerbalny sposób pokazują różne uczucia: ekscytację, strach, zniecierpliwienie. Zadaniem pozostałych uczestników jest zgadnąć, co czuje ich kolega.

Modelowanie

Ćwiczenie kształtujące empatię, uwielbiane przez maluchy. Dzieci naśladują ruchy Twoje lub innej, wyznaczonej osoby. Mogą też w parach pobawić się w lustro: jedno dziecko się porusza, drugie je kopiuje, po czym się zamieniają.

Przez cały czas treningu obserwuj, jak dziecko komunikuje się i współpracuje z innymi, jak wyraża poszczególne emocje. Po każdym ćwiczeniu zapytaj o to, co czuło podczas wykonywania zadania. Na koniec zawsze podsumuj postępy dziecka i powiedz, nad czym jeszcze trzeba popracować.

Rola pedagoga w Treningu Umiejętności Społecznych

Chociaż wychowanie odbywa się w domu, w kwestii kompetencji społecznych Twoja rola jest nieoceniona. Jako nauczyciel masz wiedzę i narzędzia, które pozwalają Ci korygować niewłaściwe zachowania, a kształtować i wzmacniać te poprawne.

Gdy poznasz zasady Treningu Umiejętności Społecznych, pomożesz także dzieciom i młodzieży, dla których relacje są większym wyzwaniem. Zdobędą umiejętności, które mogą przełożyć na codzienne życie. A z czasem zmienią się w szczęśliwych i produktywnych dorosłych.

Zasady TUS są skuteczne i proste. Jeżeli chcesz poznać ich podstawy, zajrzyj do naszego bezpłatnego ebooka o Treningu Umiejętności Społecznych.

Źródła:
Ladd, G.W., Profilet, S.M.: „The child behavior scale: A teacher-report measure of young children’s aggressive, withdrawn, and prosocial behaviors”, Developmental Psychology, 32(6), 1008-1024. 6, 1996;
McClellan, D.E., Kinsey, S.: „Children’s social behavior in relation to participation in mixed-age or same-age classrooms”, Early Childhood Research & Practice (https://ecrp.uiuc.edu/v1n1/mcclellan.html.), 1999;
Kwiatkowska E.: „Kształtowanie kompetencji społecznych dzieci”, EDUKACJA ustawiczna DOROSŁYCH, 2/2011, 53 – 59, 2011.